Տիեզերքը շարունակական փոփոխութիւններու շարք մը կը ներկայացնէ մեզի: Աշխարհի սկիզբէն ի վեր ամբողջ բնութիւնը անընդհատ զարգացումի մէջ է: Բուսական աշխարհը իր բիւր գեղով եւ պերճանքով շարունակ դէպի զարգացում կը դիմէ: Քաղցրալար մեղեդիներով դայլայլող թռչուններ, ահագին պորակներ,դղրդեցնող վայրի գազաններ, լայնատարած ծովերու եւ ընդարձակ ովկիանոսներու մէջ սրարշաւ ընթացող կենդանիները՝ ամենափոքրէն այնքան փոքր, որ յիսուն միլիոնը մէկ ցորեն չի կշռէր, մինչեւ այն ահագին կէտձուկը որ երբ ալիքներուն վրայ նիրհէ հեռուէն դիտողին կապոյտ ջուրերուն վրայ տարածուած կղզի մը կը թուի, կը ձգտին դէպի զարգացում: Բնութեան հարազատ զաւակը, Աստուծոյ ստեղծագործութեան գլուխ գործոց եղող մարդն ալ բնաւ զուրկ չէ մնացած այդ ազդեցութիւններէն եւ էական պայմաններէն. ան ալ տիւ եւ գիշեր կը ջանայ հասնիլ բարգաւաճումի վերջին սահմանին եւ այս դէպի զարգացում ձգտումին ամենէն հզօր ազդակներէն մէկը եղած է փառքի սէրը մարդուն մէջ: Ամէն մարդ փառասէր է քիչ կամ շատ, եւ թերեւս ամէն մարդու իրաւունքն ալ է այն: Սակայն շատեր կը փնտռեն կեանքի փառքը աշխարհին ու անոր վայելքներուն մէջ, որուն վախճանը դուրսի խաւարը եւ կորուստն է:

Ոմանք ամէն ջանք ու տագնապ յանձն կ’առնեն մեծ հարստութեան  եւ համբաւի հասնելու համար, հազիւ կը տիրանան անոր եւ ահա «ունայնութիւն ունայնութեանց» գոռացող փողին ազդարար ձայնը կը լսեն ու յուսահատութեան անյատակ անդունդին մէջ կը խորասուզուին: Հազիւ կ’ըսեն «արդ ո՛վ իմ անձս կե՛ր, խմէ՛ եւ ուրախ եղիր», եւ ահա նոյն գիշերը իրենց հոգին կը պահանջուի:

Խումբ մը երիտասարդ հրավառ կը փնտռեն զայն ֆիզիքական հանգիստի ու անդորրութեան մէջ. սակայն զուարճութիւններու, զազիր հաճոյքներու սէրը եւ շուտով հարստանալու բուռն տենջանքը թառամեցուցած է շատերու կեանքը: Եւ ոմանք թէպէտեւ բնաւ դիտաւորութիւն ունեցած չեն ինքզինքնին մամոնային նուիրելու, բայց ջանացած են ընել ինչ որ Քրիստոս Ինքը անկարելի հռչակած է. կը ջանան շարունակ ծառայել իրենց Արարիչին՝Աստուծոյ եւ մամոնային միանգամայն:

Այս կեանքը երիտասարդին համար գեղեցիկ ու ոլորապտոյտ ճամբու նման է ուր ամէն բան վարդագոյն կը տեսնէ, եւ որուն երկու կողմերը տարածուած քաղցրաբոյր ծաղիկներ կը հրապուրեն զինք: Այսպէս ան աշխարհը կը նկատէ լոկ իբրեւ զբօսավայր մը՝ ուր կը մտնէ ապագայ երջանկութեան ու հաճոյքներու համար մեծամեծ յոյսերով: Եւ քաղցրահամ պտուղներուն համը առնելով, աւելի խանդոտ կ’աճապարէ աւելի յառաջ երթալու եւ հասնելու հոն՝ ուր կ’երեւակայէ թէ ամէն բան աւելի գեղեցիկ պիտի ըլլայ: Հետզհետէ յառաջ կ’երթայ եւ ահա սաղարթախիտ ծառերը կը սկսին տժգունիլ, անուշահոտ ծաղիկները կը սկսին թառամիլ, պտուղները կ’աներեւութանան, եւ մէյ մըն ալ կը տեսնէ որ հասած է անապատային ամայութեան մը մէջ: Մեծ բան մըն է երիտասարդ ըլլալ ունենալ ազնիւ սիրտ, սիրտ մը ճշմարտութեան ընդունակ. եւ ոչ թէ ունակութիւններէ կաշկանդուած, կանգնիլ կեանքի սեմին վրայ լի եռանդով եւ յոյսով: Քրիստոնէութեան զրահովը պաշտպանուած եւ վսեմ ու վեհանձն նպատակներով ներշնչուած գործել:

Դարձեալ հազարաւորներ բիւրաւոր բաներու մէջ կը փնտռեն իրենց կեանքի փառքը: Միքայէլ Անճելօ եւ Ռաֆայէլ կը զգային զայն գտած ըլլալ բնութեան գեղազուարճ տեսարանները նկարելուն մէջ: Ուրիշ մը իր մենարանին մէջ փակուած վեհ քերթուածներ շարադրելուն ու քաղցրալուր մեղեղեդիներ յօրինելուն մէջ: Կեսար եւ Նաբոլէոն կարծես կը տիրանային անոր քանդելուն, աւերելուն, իրենց դրացի ազգերը նուաճելուն ու աշխարհակալութեան մէջ:

Եւ սակայն Նազովրեցի Յիսուսին նայեցէք, այն երկնառաք երիտասարդին, ուր Իր փառքը կը փնտռէր մոլորեալ ոչխարը բարերար հովիւին խնամքներուն յանձնելուն եւ զանոնք առատ արօտավայրեր եւ յաւիտենական կեանքի շաւիղները առաջնորդելուն մէջ, եւ շարունակ «Սիրեցէք զիրար» քարոզելուն մէջ, եւ յիրաւի գտաւ ու կը վայելէ զայն: Երջանկութիւնը ու փառքին պսակը հոգիին ուրախութիւնն է, որ կը ծորի անձնուրաց սէրէն. սէր առ Աստուած, սէր առ մեր ընկերը: Մեր ընկերներուն հետ մեր առնչութիւններուն մէջ ալ մեր անձնուրաց սիրոյն խորութիւնովը, անկեղծութիւնովը ու տարածութիւնովը կը չափուի մեր երջանկութիւնը: Սիրով լեցուած հոգին կրնայ երջանիկ ըլլալ կեանքի ամենէն դժուարին եւ ամենէն դժնդակ պարագաներուն մէջ, նոյնիսկ երբ զուրկ է ամէն հաճոյքէ, այ՛ո նոյն իսկ երբ մարմինը ցաւերով կը կեղեքի: Մարդ կրնայ իր կեանքի փառքին հասնիլ երբոր հոգին կատարեալ համերաշխութեան մէջ կը գտնուի իր Աստուծոյն հետ: Եւ աւելի մասնաւորելով ան կապակցութիւն ունի հոգիի զարգացումներուն հետ: Ան ուրախութիւն մըն է կամ գոհացում մը, որ անբաժան կերպով միացած է սիրոյ հետ:

Ուստի ո՛վ մարդ, դուն որ այսչափ մտաւոր կարողութիւններով եւ բարոյական նկարագիրով օժտուած ես, գիտցիր թէ անասուն մը չես, որուն մտքին մէջ անասնական համակրութիւններ եւ կիրքեր կը տատանին: Քու կեանքիդ փառքը մի՛ դներ երբէք աշխարհային վաղանցուկ բաներու վրայ, որոնք փոքր նաւակի մը պէս լեռնահանգոյն, բարձրացող փրփրադէզ ալիքներուն խաղալիք կ’ըլլայ: Քեզի համար կեանք մը կայ անվախճան, կեանք մը Աստուծոյ եւ հրեշտակներուն  ընկերակցութեան մէջ. փնտռէ քու Տէր Աստուծոյդ կեանքիդ բոլոր օրերուն մէջ: Լայն բաց հոգիդ մաքուր եւ սուրբ զգացումներու առջեւ, փարէ Փրկչին, եւ Ան այս մահառիթ տատասկներէն պիտի ազատէ քեզ անվթար եւ ապահով. պիտի մօտեցնէ, պիտի տանի քեզ կեանքիդ իրական փառքին, յաւիտենականութեան, եւ Աստուծոյն:

Տիգրան Շանլեան

© 2019, Dikran Shanlian 

4րդ Թագ. 4:8-10

Չորրորդ Թագաւորաց չորրորդ գլխուն մէջ կան տարբեր հրաշքներ կատարուած Աստուծոյ զօրութեամբ, Տէրոջը ծառային կողմէ, որոնցմէ առաջինը՝ որբեւայրի կնկան պատմութիւնն է, որ ամուսին չունէր բայց շատ պարտքեր ունէր: Տէրը այս որբեւայրիին իւղը շատցուց: Երկրորդ հրաշքը զաւակ չունեցող Սունամացի կինն էր, որուն մարգարէն ըսաւ,«գալ տարի նոյն այս ժամանակին զաւակ պիտի ունենաս»: Նման բաներ մարդկօրէն հասկնալի չեն, անլուծելի են, սակայն տակաւին կը հաւատանք եւ պիտի հաւատանք, որ Աստուծոյ քով ամէն բան կարելի է: Երրորդ հրաշքը, երբ այս մանչ զաւակը ծնաւ, մեծցաւ, գլխացաւ ունեցաւ եւ մօրը ծունկերուն վրայ մեռաւ: Մայրը կրկին դիմեց մարգարէին ու տղան վերակենդանացաւ: Չորրորդ հրաշքը՝ Գաղգաղայի մէջ հաւաքուած էին Տէրոջը մարգարէները, որոնցմէ մէկը դաշտին մէջէն խոտ հաւաքած ատեն չգիտնալով վայրի բոյս մը հաւաքեց ու մանրելով ապուրին մէջ դրաւ: Սկսան ուտել ու այդ կծու, լեղի համը առին, բացականչեցին, «մահ կայ այս ապուրին մէջ»: Մարգարէն քիչ մը ալիւր առաւ եւ խառնեց այդ ապուրին մէջ եւ բոլորն ալ կերան, թունաւորութիւնը անցած էր: եւ վերջինը ՝ քսան հացով հարիւր անձեր կերակրեց:

  Բայց վերոյիշեալ համարները ուրիշ բանի մը մասին կը խօսին: նիւթը կահաւորումն է:

  Ո՞վ չուզէր իր տունը, բնակարանը գեղեցկօրէն կահաւորել: Ինչո՞ւ չէ, այս Սունամացի երեւելի կինը կ’ըսէ, «Անկողին, սեղան, աթոռ ու աշտանակ դնենք»: Արդեօք մեր հոգեւոր կեանքերուն զարդարանքը ի՞նչպէս է: Այս յիշուած առարկաները հոգեւոր նշանակութիւն եւ իմաստ ունին եւ ամէն մէկուս կեանքի ընթացքը եւ վկայութիւնը հիմնուած է այս առարկաներուն վրայ: Եթէ հետեւինք, կը տեսնենք, որ այս կինը իր ամուսինին տպաւորիչ վկայութիւն մը տուաւ մարգարէին մասին: Կարեւոր է Տէրոջ մարգարէները, Տէրոջը Խօսքը մատակարարողները մաքուր, անբասիր վկայութիւն ունենան:

• Առաջին առարկան անկողինն է.– Ո՜վ պէտք չունի անկողինի:Ամբողջ օրուան, աշխատանքէն, վազվզուքէն եւ մտահոգութիւններէն ետք, կ’ըսենք «լաւ որ Աստուած գիշերը ստեղծեր է եւ տուած է այսպէս կամ այնպէս անկողին մը»: Անկողինը կը ներկայացնէ հանգստութիւն: Տէր Յիսուս ըսաւ, «Ինծի եկէք բոլոր յոգնած ու բեռնաւորուածներ եւ Ես ձեզ պիտի հանգչեցնեմ»: Առանց Յիսուսի որքան ալ կեանքի պայմանները գեղեցիկ եւ յաջող երեւին, հանգստութիւն չկայ, երբ տակաւին չես գտած Յիսուսի մէջ հանգստութիւն: Առաջին առիթով մեղքի ահռելի լուծէն հանգչելու պէտքը եւ կարօտութիւնը ունինք: Հանգստութեան պէտք ունինք երբ դատապարտող խղճմտանք կայ, երբ անարդարութիւն ըրած ենք: Գործք Առաքելոցի մէջ կը կարդանք, «Եւ ես այս բանին համար կը ջանամ, որ ամէն ատեն մաքուր խղճմտանք ունենամ Աստուծոյ եւ մարդոց առջեւ»:
• Երկրորդ առարկան սեղանն է. – Սեղանը հաղորդակցութեան նշանն է: Հիւրասիրութիւնը հաղորդակցութեան կերպ մըն է: Լաւագոյն հիւրասիրութիւնը կը ներկայացուի երբ դուռդ զարնողին ժպիտով ներս կը հրաւիրես, երբ Յիսուսը կու տաս եւ յաւիտենական խօսքեր կը բաժնեկցիս:

Ծննդոցը կարդալով, առաջին գեղեցիկ պատկերը, կ’ունենանք հաղորդակցութիւն, որ սակայն մեղքի պատճառով խզուեցաւ: Հաղորդակցութիւնը Աստուծոյ ծրագիրն է, բոլորիս համար: Շատեր երբ իրենց դէմքը խաչակնքելով կամ Տէրունական աղօթքը արտասանելով եւ կամ «Տէր Ողորմիա» ըսելով կը խորհին թէ Տէրոջը հետ կը հաղորդակցին, այդ բոլորը խաբուսիկ երեւոյթներ են, որոնց մէջ հոգի, շունչ եւ կեանք չկայ:

Մենք ունենալու ենք կահաւորուած կեանք մը ուր սեղանը անպակաս է: Յայտնութեան մէջ կը կարդանք, «Ահա ես դուռը կայներ եմ ու կը զարնեմ: Եթէ մէկը իմ ձայնս լսէ ու դուռը բանայ, անոր քով պիտի մտնեմ ու անոր հետ ընթրիք պիտի ընեմ»: Առաջին քայլը Տէրը առած է, իսկ երկրորդը՝ քեզի եւ ինծի կը մնայ:

• Երրորդ առարկան աթոռն է.-Աթոռ կամ ամպիոն երբ կը գործածուի, ցոյց կու տայ յստակ ուսուցման ձեւ մը: Օրինակի համար, երբ կ’ըսենք այս կամ այն համալսարանը հայկական ամպիոն ունի, այդ կը նշանակէ, Հայերէն դասաւանդութիւններ կան այդ կաճառէն ներս: Աթոռը մեզի ցոյց կու տայ ուղղութիւն, ուսուցում եւ թելադրութիւն: Հոգեւոր կեանքը ապրելու կերպ մը կայ եւ ոչ կերպեր: Թէեւ տարբեր յարանուանութիւններ կերպեր կ’որդեգրեն, սակայն Աստուածաշունչը մէկ կերպ ցոյց կու տայ, Աստուծոյ Խօսքին համեմատ, առանց անձը գովելու, որովհետեւ ի՞նչ որ կ’ընենք, հիւրասիրութիւն, նուիրատւութիւն եւ ծառայութիւն, վայ եկեր է մեզի, եթէ մեր անձերը ցուցնելու համար ընենք:

Քու հաւատքիդ աթոռը ինչպէ՞ս է, ուղղութիւնը ինչպէ՞ս դրուած է : Հրաւիրուած ենք ճաշակելու Տէրոջը Խօսքը: Մարդու կարծիքը հոգեւոր կեանքի մէջ նշանակութիւն չունի:

• Չորրորդ առարկան աշտանակն է.- Աշտանակը լոյսն է, եւ լոյսը վկայութիւնն է: Երբ Քրիստոսի մէջ հանգստութիւն գտած ենք, երբ ունինք առօրեայ հաղորդակցութիւն եւ մեր ուղղութիւնը յստակ է Տէրոջ Խօսքին համեմատ, այսպիսի կեանք մը անպայման կ’ունենայ լոյս, արձագանգ եւ վկայութիւն: Տէր Յիսուս երկու կարեւոր հաստատումներ կատարեց, «Ես եմ աշխարհի լոյսը» եւ ապա «Դուք էք աշխարհի լոյսը»: Վկայութիւնը շատախօսութիւն չէ այլ կեանք է – ինչպէս կ’ապրինք: Նեղութիւններ, դժուարութիւններ եւ յուսահատութիւններ ի՞նչպէս կը դիմագրաւենք, կը դիմենք մարդո՞ւն թէ Աստուծո՞յ, կ’ըսե՞նք «Քու կամքդ օրհնեալ ըլլայ»:

Տէրը կ’ուզէ փայլիլ մեր մէջ, Տէրը կ’ուզէ փայլիլ մեր միջոցաւ:

Տէրը օրհնէ մեզ եւ օգնէ, որպէսզի այս առարկաները ունենանք եւ գործածենք:

© 2018 by Dikran Shanlian, Originally Published in «Բարի Լուր» Տարի 26,  Թիւ 229